İLK SU
Günlerce süren yer hazırlıkların ardından düz olduğuna ikna olduğumuz tavalar artık çeltik için gerekli olan dengeli ve sürekli suyu tutmaya hazırdır. Mevsim gelmiştir artık Hıdırellez ile birlikte “Üç elli yaz belli” havalar ısınmış, toprak atılacak tohuma bir ana kucağı olmaya hazırdır. Kasımdan bu yana dinlenen toprak sürülmüş, tırmıklanmış, lazerlenmiş – kısacası- işlenebilecek en iyi şekilde işlenmiştir
Tohumu toprakla buluşturacak son aşamadır yerin su ile doldurulması ya kooperatif suyuyla ya da kendi motorunuzun pompasından bastığınız suyla doldurmaya başlamışsınızdır yerinizi.
Geçen hafta Mithat Filiz komşumuz başlamıştı yerini doldurmaya. Belki de bugün ekti bile bu hafta da komşumuz Ahmet Güner kardeşimiz mandıralıktaki arazisine su doldurmaya başlamıştır. Aynı gün kooperatifimiz de Meriç nehrindeki pompalardan ovaya su vermeye başlamıştır.
150 gün sürecek olan bir maceradır bu. Çimlendirilmiş olan çeltik tohumları tarlaya saçılacaktır. Eskiden elle yapılan bu iş artık ya traktör arkasına eklenen aparatlarla ya da dronelerle yapılmaktadır. Uygun ısıda ve uygun derinlikte bir hafta içerisinde hem yere kök salacak hem de suyun üzerine çıkmak için boy atacaktır çeltik. Lakin sıcak hava ile birlikte durağan su hemen yosun yapmaya başlayacaktır. Günlerdir doldurduğunuz suyu şimdi tekrar boşaltmanız gerekmektedir tarladan tavadan. Böylece hem çeltiğiniz havalanmış olacak hem de toprağa daha sıkı bir şekilde kök salacaktır. Yeter bu kadar, dediğiniz zaman tekrar yerinizi su dolduracaksınız. Eğer çok gerekmezse neredeyse bir daha da biçeğiniz günlere yaklaşana kadar yeriniz su ile dolu olarak kalacaktır. Artık mevsim kışa dönmüş çeltiklerimiz sararmaya başlamıştır. Biçmeyehasat etmeye hazırdır. Su artık onun için hayat değil; ölümdür.
150 günlük sürede ilk kurutmadan sonra çeltiğinize musallat olan başta darıcan ve diğer yabani otları öldürmek üzere ilaçlama yapacaksınız. Bunu da ya sırt pompası, ya traktör arkasına takılan ilaçlama makinesi ile ya da drone ile yaparsınız. Çeltiğiniz hem yabani otlardan daha hızlı büyüsün hem de güçlenip kuvvetlensin diye ona yaz boyunca gerektiği kadar ve en az birkaç defa gübre vereceksiniz. Zaten toprağa gübre atmışsınızdır ekimden önce ama yetmez. İllaki sonradan da gübre atmanız gerekecektir. Amonyum sülfat, nitrat, üre. Çeşit boldur tarlanın eksiğine çeltiğin ihtiyacına göre. Bir de yaprak gübresi. Ev sonuna yakın da paslanmayı engelleyici son bir ilaçlama daha.
Gübreyi fazla attığınızda çeltik gereğinden fazla boylanacak, başak çıkarıp tane tutmaya başladığında yıkılma riskiyle karşı karşıya kalacaktır. İşte ondan da kurtulmak için “üzerini vurmak” gerekir. Hadi diyelim ki genetiği oynanmış çeltiklerden ektiniz, boylanmasını engellediniz. Bu defa da içerisindeki kart tohumların tarlanıza dökülmemesi, veriminize zarar vermemesi, fiyatınızı olumsuz etkilenmemesi için yine üzerini vurmak, boyunu kısaltmak zorunda kalacaksınız çeltiğin.
Kısacası bir bebek bakar gibi 5 ay boyunca neredeyse her gün düzenli bir şekilde başına gidip sizden ne isteyip ne istemediğini kontrol etmelisiniz. Onun sezon sonunda sizin hayallerinizi gerçekleştirecek verime ulaşması için elinizden geleni yapmalısınız. Aksi takdirde hayal kuramazsınız.
Hayallerinize gelince; mavi motordur, yeni bir arabadır, köyde ya da şehirde yeni bir evdir, oğlunuza kızınıza düğündür. Velhasıl çeltik bizde hayatın olmazsa olmazıdır. Onunla yatar onunla kalkarız, onunla yer onunla içeriz. Çamuruyla hemhal oluruz; battık kirlendik demeyiz. Tozuyla hemhal oluruz, ne çok kaşındırdın, vazgeçtim senden demeyiz. Kısacası biz onsuz, o da bizsiz olmaz.
Dünya çiftçiler gününüz kutlu olsun.
Allah yar ve yardımcınız olsun dostlar.
14.05.2024
